Bonen
Bonen zijn onderdeel van de plantenfamilie VLINDERBLOEMIGEN. In allerlei opzichten is die groep planten belangrijk.
Vlinderbloemigen leveren hoogwaardig plantaardig eiwit. Denk aan sojabonen, linzen, erwten, peulen, tuinbonen, kikkererwten, sperziebonen en pindabonen (foutief “noten” genoemd).
Ook bonen passen in een teeltwisseling van 4 seizoenen.
Er zijn bonen, die klimmen en bonen die laag blijven. Beide groeiwijzen hebben voor- en nadelen.
Droogbonen kunnen blijven hangen, tot de peulen bruin en droog zijn. Om te bewaren moeten de bonen goed droog zijn. Eenmaal goed gedroogd gaan de bonen enkele dagen in de diepvries om eventuele larven van de bonenkever uit te schakelen. Droogbonen zijn lekker in de soep, maar voor gebruik eerst een nacht voorweken.
Zaaien in de volle grond
Bonen worden eigenlijk niet gezaaid, maar gelegd.
Bonen verlangen voor de kieming in de volle grond een bodemtemperatuur van minstens 15 graden Celsius. Als de temperatuur ’s nachts onder de 10 graden blijft, is het verstandig nog even met zaaien (leggen) te wachten. Behalve te lage temperatuur kan ook dichtgeslagen grond (na fikse regen) kieming van de bonen belemmeren. Vroeger hoorde je wel eens de spreuk: “Stokbonen mogen de maand mei niet zien”. Je mocht de bonen dus wel eind mei in de grond leggen, pas in juni werden ze boven de grond zichtbaar. Slakken, duiven en muizen zijn dol op pas gelegde, of ontkiemde bonen.
Voorzaaien
In kas of tunnel is het in de loop van mei eerder warm genoeg om in kleine potten voor te zaaien. Naderhand kan dan bij gunstig weer in de volle grond worden uitgeplant.
Klimmende bonen (stokbonen)
Voor de klimmende soorten moet er een constructie zijn om te kunnen klimmen. Dat kan met stokken worden gerealiseerd. Er bestaan ook klimnetten, die goed voldoen. Regelmatig en voorzichtig plukken verhoogt en verlengt de oogst. Het plukken gaat gemakkelijker en de bonen hangen vrij van de grond en blijven dus schoon. De klimmende soorten vragen wel wat meer tijd om te groeien, voordat kan worden geoogst.
Nadat klimmende bonen zijn gekiemd, gaan ze ranken en zoeken houvast. Het is vaak nodig in het begin de ranken te leiden, ze winden links om.
Bonenrassen
Er zijn veel verschillende rassen bonen. Smaken verschillen, dus ieder dient een eigen keuze te maken. Sperziebonen en snipperbonen (snijbonen) zijn na enkele minuten blancheren goed in te vriezen. Het ene ras is daarvoor beter geschikt dan een ander.
Lage bonen (stambonen)
Niet klimmende bonen hebben een kortere groeiperiode. Tot half juli kunnen nog lage bonen worden gelegd, bijvoorbeeld op de plek waar de vroege aardappelen zijn gerooid.
Copyright @ jeugrubbenhof